System oddymiania stanowi istotną część instalacji przeciwpożarowej, która umożliwia bezpieczną ewakuację zebranych w budynku ludzi oraz ograniczenie uszkodzeń elementów konstrukcyjnych. Z jakich elementów składa się system oddymiania i jakie wymagania prawne określają jego funkcjonowanie?
Systemy oddymiania hal produkcyjnych i magazynów – kwestie prawne
Podstawowe wytyczne określające wymagania wobec tego typu instalacji znajdują się w Obwieszczeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2019 poz. 1065). Dokument określa możliwość obniżenia klasy przeciwpożarowej budynku PM (obiekty magazynowe i produkcyjne) o gęstości obciążenia ogniowego przekraczającej 500 MJ/m2 do klasy E, pod warunkiem zastosowania:
– wszystkich elementów budynku nierozprzestrzeniających ognia;
– samoczynnych urządzeń oddymiających w strefach pożarowych o powierzchni przekraczającej 1000 m2.
Obecność systemu oddymiania pozwala również uzyskać pozwolenie na powiększenie strefy pożarowej nawet o 100%.
Na jakiej zasadzie działają systemy oddymiania magazynów i jakie spełniają funkcje?
Instalacje oddymiania można podzielić na dwie kategorie ze względu na metodę działania. System grawitacyjny w pełni opiera się na zjawisku konwekcji gorących gazów, które unoszą się ponad chłodniejszymi warstwami powietrza. Aby wypchnąć dym przez klapy dachowe, system wykorzystuje podciśnienie powstające dzięki otwarciu otworów kompensacyjnych, przez które do wnętrza budynku napływa chłodne powietrze. Jest to prosty, odporny na usterki system, umożliwiający szybkie uruchomienie w przypadku pojawienia się dymu.
Alternatywą dla instalacji grawitacyjnej jest system wspomagany mechanicznie. Obejmuje on urządzenia – np. wiatraki – które zapewniają stały ruch powietrza, co znacznie przyśpiesza oddymianie budynków. Jest to rozwiązanie znacznie bardziej wydajne w porównaniu do systemu grawitacyjnego, wymaga jednak większych nakładów finansowych oraz rozbudowanego układu zasilania. W przypadku systemu grawitacyjnego energia potrzebna jest jedynie do otwarcia klap oraz otworów kompensacyjnych, podczas gdy wykorzystanie wiatraków czy nawiewu wymaga stałego dopływu energii do wszystkich podzespołów.
Niezależnie od rodzaju instalacji, funkcje systemu oddymiania pozostają niezmienne. Ma on za zadanie:
- odprowadzić dym oraz gazy pożarowe poprzez klapy dachowe lub inne otwory, co umożliwia przeprowadzenie sprawnej akcji ewakuacyjnej oraz gaśniczej;
- obniżyć temperaturę w okolicach stropu, dzięki czemu zmniejszona zostaje skala uszkodzeń konstrukcji budynku.
Jako dodatkowe zalety systemu oddymiania można również wymienić:
- zapewnienie dostępu do naturalnego światła, co poprawia samopoczucie oraz kondycję psychiczną pracujących wewnątrz budynku ludzi;
- możliwość uchylenia klap dachowych w celu poprawy wentylacji.
Projekty oddymiania – jakie czynniki należy wziąć pod uwagę podczas planowania systemu oddymiania?
Instalacja oddymiająca stanowi element systemu przeciwpożarowego, przez co jego projektowanie rozpoczyna się równolegle z przygotowaniem planów samego budynku. Wiąże się to z rozplanowaniem stref pożarowych, które wymagają stosownych środków ochronnych w zależności od napowietrzenia hali, wykorzystanych materiałów budowlanych, obciążenia pożarowego oraz przeznaczenia konkretnych pomieszczeń. Na tej podstawie opracowywany jest scenariusz pożarowy, który opisuje działanie całego systemu – w tym funkcjonowanie instalacji oddymiającej.
Rozmieszczenie oraz ilość klap dymowych jest uzależniona od wytycznych podanych w normie PN-B-02877-4:2001 Ochrona przeciwpożarowa budynków – Instalacje grawitacyjne do odprowadzania dymu i ciepła – Zasady projektowania. Montaż systemu oddymiania wymaga także umieszczenia klap w taki sposób, aby czynniki atmosferyczne nie ograniczały ich możliwości ruchu. Kolejnym ważnym czynnikiem podczas wybierania konkretnego modelu klapy, systemu zasilania oraz detekcji jest odporność na temperatury. Odkształcenia powstałe w wyniku długotrwałego wystawienia na działanie wysokich temperatur mogą doprowadzić do sytuacji, w której klapy nie będą się w stanie otworzyć.
Aby zapewnić bezpieczeństwo w miejscu pracy, należy pamiętać o montażu systemu oddymiania w magazynach i halach produkcyjnych! Potrzebujesz pomocy w tej kwestii? Zapraszamy do kontaktu!
Przeczytaj również: Jak zabezpieczyć dom przed włamaniem?
